Przyczyny nerwicy

Na zaburzenia o charakterze nerwicowym narażone są zwłaszcza osoby wrażliwe na stres, osoby o trudnych doświadczeniach z dzieciństwa i te, które nie radzą sobie z własnymi problemami. Zwykle nerwica daje o sobie znać w momentach przełomowych, takich, do których trudno jest się przystosować, z którymi trudno się pogodzić np. choroba lub śmierć bliskiej osoby, utrata pracy, rozwód, problemy finansowe, problemy zdrowotne.

Najczęstszym źródłem zaburzeń nerwicowych jest nieuświadomiony i nierozwiązany konflikt wewnętrzny, który może wynikać z:

• potrzeb, o których nie zdajemy sobie sprawy,
• pragnień, które są sprzeczne ze sobą,
• sprzeczności między dążeniami a możliwościami jednostki,
• sprzeczności między potrzebami a obowiązkami (opozycja między tym, co chcemy a tym, co musimy),
• sprzeczności między pragnieniami a normami społecznymi, etycznymi itp.

Przyczyną nerwicy może być także trauma, czyli nieodreagowany uraz, brak opieki rodzicielskiej w dzieciństwie czy poddanie presji trudnej sytuacji. Objawy nerwicowe występują również przy osłabieniu układu nerwowego spowodowanym zakażeniem glistą ludzką lub niedoborem witamin z grupy B czy magnezu. 

Wywołanie zaburzeń nerwicowych spowodowane jest wzajemnym oddziaływaniem trzech grup czynników:

Czynniki predysponujące – uwarunkowania biologiczne oraz nieprawidłowe wzorce  z okresu dzieciństwa, niewłaściwe metody wychowawcze, zaburzone relacje z najbliższymi.
Czynniki wyzwalające – porażki, straty, choroby, działanie w stresie, pod presją, trudności w pełnienie ról społecznych oraz zahamowanie rozwoju osobowego.
Czynniki podtrzymujące – jatrogenizacja (czyli szkodliwe następstwa choroby), korzyści z nerwicy (np. wzmożona troska najbliższych).

Wśród licznych przyczyn nerwicy wymienić można:

• czynniki związane z rodziną, środowiskiem, szkołą, życiem zawodowym,
• silny lub długotrwały stres,
• sytuacje przełomowe, wydarzenia traumatyczne np. rozwód, choroba bliskiego,
• poczucie zagrożenia,
• frustacja,
• konflikt motywacyjny: dążenie-dążenie, unikanie-unikanie, dążenie-unikanie,
• postawy perfekcjonistyczne,
• brak opieki rodzicielskiej w okresie wczesnego dzieciństwa,
• czynniki astenizujące jak poród, ciąża, przemęczenie, brak snu, uzależnienie,
• czynniki genetyczne i biologiczne,
• uraz psychiczny.

Przyczyną lęku nerwicowego może być z pozoru błahy powód – przykładowo strach przed wystąpieniami publicznymi czy, w przypadku dzieci, strach przed pójściem do szkoły, kontaktem  z rówieśnikami. Częstym źródłem zaburzeń nerwicowych jest silny stres. Ma on jednak szczególnie destrukcyjny wpływ na osoby, które funkcjonują pod dużą presją społeczną a jednocześnie nie radzą sobie ze stresem. 

Wśród wymienianych przyczyn nerwicy w większości opracowań czytamy o utajonym konflikcie wewnętrznym. Przykłady takiego konfliktu z pewnością każdy z nas jest w stanie wyjąć z życia codziennego. Dla jednych będzie to chociażby chęć zakupu nowego samochodu czy mieszkania i niemożność zrealizowania tej potrzeby z przyczyn finansowych, dla innych trudności w dokonaniu wyboru między dwoma potencjalnymi partnerami, dla jeszcze innych chęć odpoczynku z poczuciem dużej ilości obowiązków, które muszą zostać wypełnione.

Skutki nerwicy

Najczęstszym skutkiem nerwicy jest zgeneralizowana utrata radości życia i obniżenie jakości życia. Dodatkowo, chorzy na nerwice odczuwają zaniżone poczucie własnej wartości, wypadają z ról – społecznych i rodzinnych, obniża się ich aktywność zawodowa, izolują się w domu, dokuczają im fobie społeczne, odczuwają stały niepokój. Częstym powikłaniem jest depresja. Niezmiernie trudnym w wielu przypadkach w przeżywaniu, jest jest lęk osiowy, który rozlewa się na różne obszary życia: sytuacje społeczne, rodzinne, związane z relacjami oraz te dotyczące indywidualnego przeżywania własnych myśli (teraźniejszych i przyszłych).